نظریه های متنوعی در رابطه با رشد انسان ها یا کودکان وجود دارد که یکی از ابتدایی ترین آنها نظریه پیش-ساخت گرایی Preformationism است که از مشهورترین نظریه ها نیز به حساب می آید و سبب شد که دانشمندان بتوانند نظریه های جامع تری را بسازند.
وقتی اولین بار این نظریه را خواندم به نظرم بسیار کوته فکرانه بود و شما هم تعجب نکنید اگر بعد از خواندن این متن چنین حسی داشتید. به یاد داشته باشید که این نظریه به راستی به کار گرفته می شد و به قول کتاب نظریه های رشد نوشته ویلیام کرین هنوز هم گاهی آن را می بینیم.
در ادامه نظریه های پیش ساخت گرایی را با منبعیت همین کتاب می خوانیم چون بسیار موجز و مفید بحث را بیان کرده است؛ از این که با وبسایت خانم روانشناس همراه هستید متشکرم.
نظریه پیش ساخت گرایی چیست؟
بشر طی قرون گذشته به کودکان همچون مدل کوچک شده بزرگسالان نگریسته است. فلیپ آریه Philippe Aries موردخ قرن 20 میلادی توصیح داده است که این طرز فکر تا چه اندازه در فرون وسطی رواج اشته است. برای مثال در نقاشی و مجسمه های قرون وسطی به طور معمول اندام و چهره کودکان و نوزادان را شبیه بزرگسالان مجسم می کردند.
جالب اینجاست که کودکان فقط با اندازه اندام هایشان متمایز می شد چنانکه کودک از ابتدا در قالب بزرگسالان شکل گرفتند و بعد به دنیا آمدند.
نظر مورخ آریه درباره نظریه پیش ساخت گرایی
آریه معتقد بود که در زندگی اجتماعی قرون وسطی با کودکان نظیر بزرگسالان رفتار می شد. کودکان 6 یا 7 ساله را معمولا برای شاگردی کردن به سایر روستاها می فرستادند تا به عنوان شاگرد کار کردن را شروع کنند.
آنها در روستاها حین کار کردند مشاغلی مثل دروردگری و نجاری یا خانه داری بافندگی را یاد می گرفتند. کودک به عنوان شاگردی شبانه روزی در خانه استاد و اغلب در کنار سایر شاگردان که از او بزرگتر بودند کار می کرد.
هیچکس به سن کودک توجه نداشت زیرا او از ابتدا وارد بزرگسالی می شد. کودک لباسهای بزرگسالان را می پوشید و بازی های آنها را انجام میداد و حتی در در جشن های آنها شرکت می کرد.
آریه می گوید “مردم هرجا کار می کردند و هرجا به تفریح می پرداختند، حتی در میکده های بدام کودکان نیز در میان دست و پای بزرگسالان می لولیدند.”
آریه می گوید با کودکان کم سن و سال تر برای مثال زیر 6 یا 7 سال به گونه ای دیگر برخورد می شد و مردم نیاز آنها را به مراقبت می پذیرفتند؛ اما به طور به نیازهای خاص کودک بی توجه بودند؛ برای مثال کسی به خود زحمت نمی داد درباره رشد زبانی کودکان مطالعه کند و حتی هنرماندانی که در تصاویرشان کودکان را ترسیم می کردند آنها را همچون بزرگسالان می کشیدند.
نقد به آریه درباره نظریه پیش ساخت گرایی قرون وسطی
بعضی از مورخان آریه را به چالش می کشیدند و از آنجایی که اسناد مربوط به قرون وسطی پراکنده هستند ارزیابی همه اختلاف نظرها دشوار است اما مورخانی مثل باربارا هاناوالت Barbara Hanawalt و شالامیت شاهار Shulamith Shahar برای این که نشان بدهند آریه گاهی در نوشته ها غلو کرده است، شواهدی کافی گرداوری کردند.
به نظر می رسد با وجود اینکه شاگردی در قرون وسطی معمول بود ولی در حدی که آریه مدعی است، رواج نداشت و ورود کودکان 6 یا 7 ساله به محیط کار بزرگسالان آرام تر از آنچه ادعا می کنند انجام می شد.
واقعیت پیش ساخت گرایی در قرون ویطی
با وجود همه این توضیحات بیشتر کودکان 12 ساله و بزرگتر مسئولیت های بزرگسالان را انجام میدادند و به نظر نگارنده منتقدان آریه بیش از آنکه نظریه او را رد کنند، ادعاهایش را تایید کردند.
بزرگسالان کوچک در اسپرم انسان ها
سایر منابع ثابت کردند تصویری از کودکان که آریه بر آن تاکید دارد، یعنی کودک همچون بزرگسالانی کوچک در طول تاریخ رواج داشته است. این تصویر احتمالا در نظریه های پیش ساخت گرایانه در زمینه رویان شناسی Embryology بیشترین نمود را داشته است.
بسیاری از دانشمندان قرن ها بر این باور بودند که هنگام لقاح انسان کوچک و کاملا شکل یافته ای در اسپرم یا تخمک وجود دارد.
آنها بر این باور بودند که انسان از همان بدو لقاح از پیش ساخته شده اند و تا هنگام تولد تنها به لحاظ اندازه و جثه رشد می کند.
پیش ساخت گرایی در روسان شناسی دست کم از قرن 5 پیش از میلاد سابقه دارد و در طول تاریخ در تفکرات علمی مطرح بوده است.
تا قرن هجدهم بیشتر دانشمندان به دیدگاه های پیش ساخت گرایانه اعتقاد داشتند. آنها پذیرفته بودند که هیچ مدرک صریحی دال بر وجود آدمک کاملا شکل گرفته در هنگان لقاح ندارند؛ اما استدلال می کردند که این آدمک شفاف یا آنقدر کوچک است که نمی توان آن را دید.
نتیجه گیری
لطفا اکر با کودکان برخورد دارید طوری رفتار نکنید و از آنها توقع نداشته باشید که مسائلی که شما درک می کنید را درک کنند برای مثال وقتی در سوپر مارکت درک نمی کنند که خرید مورد علاقه آنها در بودجه بندی شما نیست عصبانی نشوید و نگویید مگر نگفتم پول نداریم؟؟
کودک نباید به این مسائل بیندیشد. به امیدی روزی که همه کودکان بتوانند در آرامش و با امکانات کافی رشد کنند.
